พิทูเนีย: ดอกพิทูเนีย (Petunia)

พิทูเนีย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Petunia hybrid

พิทูเนียเป็นไม้ดอกปลูกในกระถางและภาชนะแขวนที่นิยมกันมากในต่างประเทศ
เพราะเป็นไม้ที่มีอายุหลายฤดู

เมื่อออกดอกแล้วฟื้นตัวได้ง่ายทั้งยังทน แล้งได้ดี นอกจากนี้ยังเป็นไม้ที่นิยมปลูก
ในแปลงกันมากอีกด้วยเนื่องจากให้ดอกดก ต้นเตี้ย มีความสูงสม่ำเสมอกันดี มีกลิ่น
หอมและมีสีสันหลายหลากให้ เลือกปลูกได้ตามความพอใจ

ลักษณะทั่วไป

ชื่อวิทยาศาสตร์: Petunia hybrida Vilm.

ชื่อวงศ์: Solanaceae

ชื่อสามัญ: Petunia

ชื่อพื้นเมือง: พิทูเนีย, ปีตูเนีย, ดอกผักบุ้ง

ลักษณะทั่วไป:

ต้น มีพุ่มต้นเตี้ย และค่อนข้างไปทางเลื้อยเป็นไม้เนื้ออ่อนลำต้น สูงประมาณ 30 ซม.

ใบ คล้ายใบยาสูบ แต่มีขนาดเล็กกว่า ใบกว้างประมาณ 5 ซม. ยาว 8-10 ซม. มีขนอยู่
ทั่วใบตามใบ ลักษณะใบเป็นรูปไข่ ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ

ดอก ดอกมีรูปร่างเป็นรูปกรวย ดอกมีทั้งชนิดดอกเดี่ยวหรือ ดอกซ้อน
กลีบรองดอก แยกเป็น 5 แฉก มีคอดอก ยาว ดอกออกตามซอกใบมีหลายสี
เช่น ขาว เหลือง ชมพู แดง ม่วงหรือสองสีในดอกเดียวกัน

ฤดูกาลออกดอก: ออกดอกภายใน 38 วันนับจากวันเพาะเมล็ด ออกดอกได้ตลอดปี
การปลูก: ไม้แขวน หรือไม้กระถาง
การดูแลรักษา: ดินที่ปลูกควรเป็นดินร่วนซุย อากาศถ่ายเทได้ดี ระบายน้ำดี และเก็บ
ความชื้นได้ดี ต้องการแสงมาก ดังนั้นควรที่จะปลูกไว้ในที่โล่งแจ้ง
การขยายพันธุ์: เมล็ด การปักชำ
ถิ่นกำเนิด: อเมริกาใต้

พันธุ์ที่ใช้ปลูก

พันธุ์ที่ใช้ปลูกแยกออกได้เป็น 5 ประเภท คือ

พันธุ์ดอกใหญ่กลีบชั้นเดียว (Grandiflora Singles)

พันธุ์ในประเภทนี้มีขนาดดอกใหญ่ตั้งแต่ 4 นิ้วขึ้นไป ได้แก่ พันธุ์ White Cascade
ดอกสีขาว Red Cascade ดอกสีแดง Pink Magic ดอกสีชมพูเข้มให้ดอกดก Sugar Daddy
ดอกสีม่วงอ่อนมีลายสีม่วงเข้มที่ใจกลางดอก Calypso, Viva, Dancing Lady ดอกสี 2 สี
คือแดง-ขาว Fandango, Blue Picotee, Gray-Paris ดอกสีม่วง-ขาว ฯลฯ

พันธุ์ดอกเล็กกลีบชั้นเดียว (Multiflora Singles)

พันธุ์ในประเภทนี้มีขนาดดอกประมาณ 2-3 นิ้ว ดอกดก ได้แก่ พันธุ์ Commanche ดอกสีแดง Sugar Plum ดอกสีม่วง Paleface ดอกสีขาว ฯลฯ

พันธุ์ดอกใหญ่กลีบซ้อน (Grandiflora Double)

พันธุ์ในประเภทนี้มีขนาดดอกใหญ่ตั้งแต่ 3 นิ้วขึ้นไป กลีบซ้อนกันแน่น ได้แก่ พันธุ์ Valentine ดอกสีแดง Allegro ดอกสีส้มอมชมพู Sonata ดอกสีขาว Lyeie ดอกสีชมพู Blue Boqret ดอกสีม่วง Cirus ดอกสีแดง-ขาว ฯลฯ

พันธุ์ดอกเล็กกลีบดอกซ้อน (Multiflora Double)

พันธุ์ในประเภทนี้มีขนาดดอกประมาณ 2 นิ้ว ดอดดก ได้แก่ พันธุ์ Peppermint ดอกสีชมพูอ่อน Snowberry Tart ดอกสีขาว Cherry Tart ดอกสีชมพู-ขาว Apple Tart ดอกสีแดง ฯลฯ

พันธุ์ดอกใหญ่พิเศษ (Superbissima Giants) พันธุ์ในประเภทนี้มีทั้งชนิดกลีบดอกชั้นเดียวและกลีบดอกซ้อน ได้แก่ พันธุ์ Can Can ดอกมีสีม่วง และขาว Ball Dwarf Giant มีหลายสี

การขยายพันธุ์

พิทูเนียขยายพันธุ์ได้ 2 วิธี คือ วิธีเพาะเมล็ดและวิธีใช้ยอดปักชำ แต่วิธีเพาะเมล็ดเป็นที่นิยมมากกว่าเพราะได้จำนวนต้นมาก ส่วนวิธีปักชำยอด มักมีปัญหาต้นเน่าง่ายและได้จำนวนต้นน้อย

วิธีการเพาะเมล็ด

· เนื่องจากเมล็ดมีขนาดเล็กมากการเตรียมวัสดุเพาะชำให้ใช้ทรายร่อนละเอียดผสมกับขุยมะพร้าวในอัตราส่วนเท่า ๆ กัน แล้วผสมน้ำให้ชื้นพอสมควรใส่ลงไปในกระบะเพาะประมาณ 2 ใน 3 เกลี่ยผิวดินให้เรียบทำร่องลึกประมาณ 0.5 เซนติเมตร ห่างกันประมาณ 2.5 เซนติเมตร

· นำเมล็ดที่จะเพาะประมาณ 500 เมล็ดคลุกผสมกับทรายละเอียด 2 ช้อนชา โรยลงในร่องที่เตรียมไว้ กลบร่องบาง ๆ ใช้ไม้ปาดให้เรียบปิดด้วย กระดาษหนังสือพิมพ์ที่ชุ่มน้ำ รดน้ำด้วยฝักบัวละเอียดจนเปียก

· ทุกๆเช้ารดน้ำวันละ 2 ครั้งในช่วงเช้าและช่วงเย็น ประมาณ 3-6 วันเมล็ดจะงอก ให้เปิดกระดาษออก แล้วปิดด้วยกระจกใสแทน

· หลังจากเพาะประมาณ 10-12 วัน ย้ายกล้าปลูกในกระบะใบใหญ่ โดยใช้วัสดุชำเช่นเดิม ระยะปลูก 2.5x2.5 เซนติเมตร รดน้ำทุกวัน วันละ 2 ครั้ง เช่นเดิมด้วย น้ำผสมปุ๋ยใบ เช่น เวลโกร (well grow) อัตราส่วน 1 ช้อนชาต่อน้ำ 5 ลิตร

· หลังจากย้ายปลูกได้ 20 วัน ให้ย้ายปลูกอีกครั้งหนึ่ง ลงในกระถางขนาด 3 นิ้ว ซึ่งใส่วัสดุปลูกประกอบด้วยปุ๋ยคอก 2 ส่วน ทราย 1 ส่วน ขุยมะพร้าว 1 ส่วน แกลบผุหรือเปลือกถั่ว 1 ส่วน คลุกเคล้ากับปุ๋ยซุปเปอร์ฟอสเฟตหรือปุ๋ยสูตร 14-14-14 ในอัตรา 1 กิโลกรัมต่อวัสดุปลูก 1 ลูกบาศก์เมตร

· ต่อจากนั้นอีกประมาณ 1 เดือน กล้าจะมีขนาดใหญ่พอที่จะย้ายปลูกจริงได้

การปลูกให้มีคุณภาพ

พิทูเนีย หนึ่งในดอกไม้ ที่ได้รับความนิยม จากกลุ่มคนรักดอกไม้ ด้วยรูปทรง เอกลักษณ์เฉพาะตัว สีสันที่สดใส และหลากหลาย แต่การทำพิทูเนียให้สวย ต้องอาศัย ทั้งเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพ และประสบการณ์ ในการเพาะปลูกดูแล ค่อนข้างมาก โดยเฉพาะพิทูเนียเลื้อย ด้วยข้อจำกัดของจำนวน และคุณภาพดังกล่าว ทำให้พิทูเนียเลื้อย เป็นที่ต้องการของตลาดมาก แต่มีเกษตรกรเพียงไม่กี่ราย ที่สามารถทำได้ และประสบความสำเร็จ บริษัท เอ เอฟ เอ็ม ขอเสนอความรู้ และเทคนิคพิเศษ ในการปลูกพิทูเนียเลื้อย ให้มีคุณภาพ

การตัดยอด : การตัดยอดจะช่วยให้มีการแตกพุ่มมากขึ้นและทำให้เราสามารถตัดแต่งพุ่มให้มีลักษณะกลม

การตัดแต่งรอบแรก จะตัดเมื่อกิ่งของพิทูเนีย ยื่นออกนอกกระถาง โดยจะตัดเป็นทรงกลม ชิดขอบกระถาง และต้องตัดยอด ที่อยู่ตรงกลางด้วยการตัดแต่งรอบแรก จะใช้ระยะเวลา 30-40 วันหลังย้ายปลูก

การตัดแต่งรอบ 2 นั้น จะพิจารณา เพื่อเห็นว่าพุ่มนั้นยังแตก ออกมาไม่มากพอ หรือการ
แตกพุ่มนั้น ไม่กลม ซึ่งการตัดแต่งรอบ 2 นั้น จะตัดแต่งกิ่ง ที่ไม่ต้องการเท่านั้น เพื่อให้
พุ่มกลม หลังการตัดรอบ 2 ประมาณ 30-45 วัน จะเริ่มออกดอก

(http://www.afmgroup.com/afmgroup/otherseed/petunia-leaflet.php)

ความหมายดีๆของดอกพิทูเนีย